W trzy godziny dopłyniemy tam statkiem. Przekop Mierzei Wiślanej to turystyczna atrakcja

Niemal każdego weekendu można było dostrzec parkujące w okolicach kanału autokary i samochody. Turyści spacerowali promenadą rozciągającą się przy wschodnim brzegu kanału i wspinali się na punkt widokowy, z którego można zobaczyć zarówno wody Zalewu Wiślanego, jak i Zatoki Gdańskiej.

Według statystyk jednostki różnych typów przechodziły przez kanał żeglugowy od otwarcia do kwietnia tego roku nieco ponad 600 razy - głównie były to statki, barki techniczne, pracujące przy pogłębianiu rzeki Elbląg prowadzącego do portu w Elblągu. Przepływały jednak i jednostki turystyczne, jachty żaglowe i motorowe.

Zarówno na północnym, jak i południowym wybrzeżu Zalewu Wiślanego, w portach w Krynicy Morskiej, Kątach Rybackich, Fromborku, Tolkmicku czy Elblągu znajduje się nowoczesna infrastruktura żeglarska, zbudowana w ramach tzw. Pętli Żuławskiej - programu promującego rozwój turystyki śródlądowej w Delcie Wisły. Przekop mierzei jest dziś jednym z elementów tego szlaku. Jeszcze przed budową mówił o takiej funkcji kanału dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni, kpt. ż.w. Wiesław Piotrzkowski.

Jako atrakcję turystyczną przekop widzi także Żegluga Gdańska. Popularny armator tzw. białej floty uruchomił właśnie rejsy pasażerskie na trasie Gdynia - Nowy Świat (tak nazywa się miejsce na mierzei, w którym znajduje się przekop - od nazwy osady, która tu niegdyś się znajdowała). Rejs trwa trzy godziny w jedną stronę. Pasażerowie mogą zabrać ze sobą rower. Warto bowiem dodać, że przez całą mierzeję rozciągają się urokliwe, niedawno oddane do użytku, ścieżki rowerowe. Rejsy na tej trasie odbywać się będą w każdą sobotę wakacji.

Turystyczne znaczenie przekopu mierzei dostrzegają władze gminy Sztutowo, na terenie której znajduje się kanał żeglugowy. Teren wokół należy do Skarbu Państwa, ale samorząd posiada kilka działek w okolicy, które chce zagospodarować na cele turystyczne. Trwa procedura zmian planów zagospodarowania przestrzennego tych gruntów.

- Wyznaczyliśmy tereny w okolicach przekopu oraz wzdłuż Zalewu Wiślanego pod budowę pomostów cumowniczych dla jachtów, jednostek pływających, całą infrastrukturę żeglarską, bazę noclegową, gastronomiczną itd. Łącznie osiem miejsc do cumowania, od Kątów Rybackich do samego przekopu. Zapewniliśmy też w dokumentacji możliwość rozbudowy portu w Kątach Rybackich, którego możliwości przyjmowania jachtów są dziś ograniczone. Zmieniliśmy pod względem prawnym jego granice. Chcemy także zapewnić możliwość rozwoju turystycznego okolic ujścia Wisły Królewieckiej do Zalewu Wiślanego. Uważam, że tam jest spory potencjał. W planach przewidujemy także budowę linii kolei wąskotorowej ze Sztutowa do Krynicy Morskiej, a nośność mostów na przekopie umożliwi przerzucenie takiego torowiska. Idźmy dalej - w Kątach Rybackich powstanie piaszczysta plaża nad Zalewem Wiślanym - mówi Robert Zieliński.

Wójt dodaje, że działki będą dostępne dla inwestorów w ciągu najbliższych dwóch lat, kiedy zakończą się procedury zmiany planów zagospodarowania przestrzennego.

- Mierzeja Wiślana w związku z przekopem została na nowo odczarowana, a na pewno odkryta przez osoby, które wcześniej naszych okolic nie znały. Żeglarstwo to jedno, ale poza tym mamy przecież fantastyczne lasy, piękne plaże i morze, fantastyczne ścieżki rowerowe i piesze - podkreśla Robert Zieliński. - Wydaje się też, że konieczna jest zmiana postrzegania przekopu w takich sposób, żeby był nie tylko kojarzony z Elblągiem, a właśnie z naszym samorządem, z Mierzeją Wiślaną i Pomorzem. Niestety, zdarza się tak, że nawet bardzo ważni politycy mówią publicznie, że przekop znajduje się w województwie warmińsko-mazurskim… To przykre, ale nie zmienia też faktu, że będziemy niedługo przygotowani do wykorzystania popularności tej inwestycji w gminie Sztutowo.

Rozwój turystyki nie był głównym założeniem budowy tzw. przekopu. Cała inwestycja w nowy szlak żeglugowy z Zatoki Gdańskiej na Zalew Wiślany zakłada przede wszystkim rozwój portu w Elblągu - głównie jego zdolności przeładunków towarowych. Wg założeń, miałby on przejąć część tonażu towarów z portu w Gdańsku. Nową drogą, bezpośrednio z morza, do portu w Elblągu mają wpływać statki, zestawy pchacz-barka. Szacuje się, że dzięki inwestycji w mieście tym przeładowywanych może być 1- 1,5 mln ton towarów rocznie. Niemniej, bez wątpienia, kanał przyczyniać się będzie (co już obserwujemy), do rozwoju turystyki wodnej - jachtowej, pasażerskiej.

Jesienią tego roku cała droga z Zatoki Gdańskiej na Zalew Wiślany zostanie zakończona (pomijając kwestię ostatnich 900 metrów do portu w Elblągu i samej modernizacji portu - tu toczy się między rządem a elbląskim samorządem spór, kto ma finansować to przedsięwzięcie). Drobne opóźnienia mają dotyczyć jedynie kwestii budowy nowego mostu obrotowego w miejscowości Nowakowo.

Droga wodna przez przekop mierzei do Elbląga liczyć będzie 23 km (w tym odcinek przez Zalew Wiślany 10 km, rzeka Elbląg do portu - także ponad 10 km). Cały szlak ma mieć głębokość 5 m. Koszt wynosi ponad 2,1 mld zł.